W kontekście globalnej wymiany handlowej, eksport i import towarów rolno-spożywczych z Polski stanowią istotną część naszego handlu zagranicznego. Jak pokazują dane, udział eksportu rolno-spożywczego w całkowitej wartości polskiego eksportu wzrósł nieznacznie – z 14,4% w pierwszym kwartale 2023 roku do 14,6% w tym samym okresie 2024 roku. Wzrost ten świadczy o rosnącym znaczeniu sektora rolno-spożywczego na rynkach międzynarodowych.

Zarówno przedsiębiorcy jak i instytucje muszą zmagać się z licznymi wyzwaniami proceduralnymi, które mogą wpływać na efektywność handlu. Niewłaściwie wypełnione dokumenty przez nadawców to jeden z najczęstszych problemów, który opóźnia procesy celne i, co za tym idzie, dostawę towarów. Aby uniknąć takich komplikacji, kluczowa jest dogłębna znajomość procedur celnych i dokumentacyjnych.

W pierwszym kwartale 2024 roku wartość eksportu towarów rolno-spożywczych z Polski wyniosła 12,7 mld euro, co oznacza spadek o 3% w porównaniu z rokiem poprzednim. Import tych towarów do Polski również zmniejszył się, osiągając wartość 8,6 mld euro, co stanowi 1% spadek w stosunku do poprzedniego roku.

Produkty rolno-spożywcze są eksportowane głównie na rynek Unii Europejskiej, gdzie głównymi partnerami handlowymi Polski są Niemcy, Francja, Niderlandy, Włochy i Czechy, a z krajów pozaunijnych najwięcej handlujemy z Wielką Brytanią, Ukrainą i Stanami Zjednoczonymi. Wymiana handlowa z tymi krajami wymaga znajomości specyficznych regulacji, które są różne dla każdego z tych rynków. Standardem jest konieczność przedstawienia dokumentów w oryginale oraz posiadanie zaświadczeń poświadczonych notarialnie.

Kontrole celne i sanitarne stanowią kolejny etap w procesie importu, zwłaszcza z krajów trzecich takich jak Azja, Afryka czy Ameryka Południowa. Każdy kontener z ładunkiem musi zostać przypisany odpowiedniemu kodowi celnemu, co wymaga specjalnych certyfikatów i świadectw. Kontrole te mogą wydłużać czas odprawy celnej, co wiąże się z dodatkowymi opłatami.

Podczas odprawy celnej produkty spożywcze podlegają również kontroli różnych instytucji, takich jak Państwowy Inspektorat Ochrony Roślin i Nasiennictwa, Wojewódzki Inspektorat Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych, Graniczna Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna czy Państwowa Inspekcja Weterynaryjna. Decyzje tych organów są niezbędne do dalszego przetwarzania odprawy.

Świadectwo pochodzenia towaru jest kluczowe w określaniu, z jakiego kraju pochodzi dany produkt. Jest to ważne zarówno dla przepisów celnych, jak i dla dokładnego określenia odpowiedzialności eksportowej i importowej przedsiębiorstwa.

Przedsiębiorcy działający w sektorze rolno-spożywczym muszą więc wykazywać się wysokim poziomem znajomości procedur celnych, aby skutecznie prowadzić handel na arenie międzynarodowej. Zapewnienie prawidłowej dokumentacji i zrozumienie regulacji są kluczowe dla uniknięcia opóźnień i kar.